Er is verminderde fibrinogeenomzetting en/of verminderde fibrinepolymeervorming in het plasma van de patiënt ten opzichte van normaal.
Hemostase
vereniging hematologische laboratoriumdiagnostiek
Trombinetijd
Bepalingen › Trombinetijd
Principe
Richtwaarde
Valkuilen
Medicatie
Bronnen
Het wordt geadviseerd deze test alleen aan te vragen in overleg met een specialist
Doel
Meting van omzetting van fibrinogeen naar fibrine, en fibrinepolymerisatie
Algemeen
De trombinetijd bepaling wordt gebruikt voor aantonen of uitsluiten van de aanwezigheid van heparine of een directe trombineremmer; als onderzoek naar afwijkingen in fibrinogeen; of als onderdeel van oriënterend onderzoek bij verdenking op bloedingsneiging.
Interpretatie
Verlengd
- aanwezigheid heparine
- aanwezigheid directe trombineremmer (bv. de DOAC dabigatran)
- tekort aan functioneel fibrinogeen
- absoluut tekort (hypofibrinogenemie)
- door verhoogd verbruik bij diffuse intravasale stolling (DIS)
- door verhoogde afbraak bij trombolytische therapie
- door verminderde aanmaak bij zeer ernstig leverlijden
- functioneel tekort (dysfibrinogenemie; zeldzaam) door een erfelijke afwijking in één van de genen coderend voor fibrinogeen, waardoor fibrinogeenomzetting of fibrinepolymerisatie verstoord is. De totale hoeveelheid fibrinogeen, indien gemeten, is normaal.
- absoluut tekort (hypofibrinogenemie)
Normaal
De fibrinogeenomzetting en fibrinepolymeervorming in het plasma van de patiënt is normaal: Er is geen heparine of directe trombineremmer aanwezig in het plasma.
- aanwezigheid heparine
- aanwezigheid directe trombineremmer (bv. de DOAC dabigatran)
- tekort aan functioneel fibrinogeen
- absoluut tekort (hypofibrinogenemie)
- door verhoogd verbruik bij diffuse intravasale stolling (DIS)
- door verhoogde afbraak bij trombolytische therapie
- door verminderde aanmaak bij zeer ernstig leverlijden
- functioneel tekort (dysfibrinogenemie; zeldzaam) door een erfelijke afwijking in één van de genen coderend voor fibrinogeen, waardoor fibrinogeenomzetting of fibrinepolymerisatie verstoord is. De totale hoeveelheid fibrinogeen, indien gemeten, is normaal.
- absoluut tekort (hypofibrinogenemie)
Principe
Bij de trombinetijd bepaling wordt de laatste stap in de stollingsroute van de secundaire hemostase onderzocht (in tegenstelling tot de aPTT en PT waarin respectievelijk de intrinsieke en extrinsieke route van de stollingscascade onderzocht worden).
Bij de trombinetijd bepaling wordt geactiveerd trombine (FIIa) toegevoegd aan het plasma van de patiënt. Dit toegevoegde trombine kan fibrinogeen enzymatisch omzetten naar fibrine. Fibrinestolselvorming wordt gedetecteerd met stolpuntdetectie. De trombinetijd is de tijd (gemeten in seconden) die verstrijkt tussen de toevoeging van trombine aan het plasma en de detectie van het fibrinestolsel in het plasma.
Bij een (functioneel) tekort aan fibrinogeen of actieve remming van dit proces door medicatie of andere plasma-eiwitten zal het langer duren voor er een fibrinestolsel gevormd wordt: de trombinetijd verlengt.
Richtwaarde
Er kunnen verschillen zijn tussen (de referentie-intervallen van) verschillende methodes. Uitslagen dienen te worden geïnterpreteerd in de context van de referentiewaarden van het uitvoerende laboratorium.
Valkuilen
De trombinetijd is gevoelig voor zeer lage concentraties heparine. Dit betekent dat bij bloedafname contaminatie met heparine uit bijvoorbeeld voorafgaande bloedafnamebuizen of uit intraveneuze lijnen dient te worden vermeden.
Medicatie
De trombinetijd bepaling is gevoelig voor:
- ongefractioneerde heparine (in zeer lage concentraties). Aanwezigheid van heparine kan bevestigd worden door toevoeging van heparinase aan het plasma; of door in aanvulling de reptilase-tijd bepaling uit te voeren. Reptilase is ongevoelig voor heparine en reptilase tijd zal daarom bij aanwezigheid van heparine in het monster normaal zijn.
- LMWHs zorgen in therapeutische intervallen slechts voor een geringe verlenging in trombinetijd.
- DOAC: dabigatran
- directe trombineremmers: argatroban, bivalirudine
De trombinetijd kan niet gebruikt worden voor bepaling van het therapeutische effect van heparine. Hiervoor dient de anti-Xa bepaling gebruikt te worden. Voor een kwantitatieve bepaling van dabigatran is een verdunde trombinetijd beschikbaar.
Bronnen
Souverijn, J. H. M., Goswami, P. R., Schreurs, M., Tax, M., & Wielders, J. P. M. (2020). Handboek medische laboratoriumdiagnostiek, Hoofdstuk 'Trombinetijd'. Prelum.
Bain, B.J., Bates, I. & Laffan, M.A. (2017). Dacie and Lewis Practical Haematology: Chapter 18: Investigation of Haemostasis. Elsevier.
Kaushansky, K., & Levi, M. M. (2017). Williams Hematology Hemostasis and Thrombosis, Chapter 6: Classification, Clinical Manifestations, and Evaluation of Disorders of Hemostasis. McGraw-Hill Education.
- Souverijn, J. H. M., Goswami, P. R., Schreurs, M., Tax, M., & Wielders, J. P. M. (2020). Handboek medische laboratoriumdiagnostiek. Prelum.
- Dacie and Lewis Practical Haematology. (2017). Elsevier. https://doi.org/10.1016/c2014-0-01046-5
- Kaushansky, K., & Levi, M. M. (2017). Williams Hematology Hemostasis and Thrombosis. McGraw-Hill Education.